Przydomowe oczyszczalnie ścieków to instalacje, które pozwalają na uzdatnianie ścieków we własnym zakresie, na terenie naszej działki. Montowane są na terenach pozbawionych dostępu do kanalizacji miejskiej jako alternatywa dla tradycyjnych, wciąż bardziej popularnych szamb. Popularność szamba jest typowa dla naszego regionu – dla porównania, w krajach Europy Zachodniej przydomowe oczyszczalnie ścieków powstają przy co czwartym gospodarstwie domowym położonym poza terenami skanalizowanymi. Powodem takiej sytuacji może być z całą pewnością różnica w cenach obu typów instalacji - szambo może być nawet kilka razy tańsze niż przydomowa oczyszczalnia ścieków (najdroższe są oczyszczalnie biologiczne, wykorzystujące najnowsze technologie oczyszczania ścieków). Ta różnica cen wyrównuje się jednak, gdy pod uwagę weźmiemy koszty eksploatacji szamba i oczyszczalni – dzięki prostemu rachunkowi można łatwo przekonać się, że koszty szamba gwałtownie rosną wraz z czasem jego eksploatacji. W skali roku na wywóz nieczystości gromadzących się w szambie musimy wydać nawet 2 000 zł, podczas gdy wydatki na oczyszczalnię mogą okazać się 10 razy niższe.
Typów przydomowych oczyszczalni ścieków jest kilka. Najogólniej możemy podzielić je na biologiczne i tzw. ekologiczne (tym terminem często umownie określa się wszystkie pozostałe typy oczyszczalni dla odróżnienia ich od oczyszczalni biologicznych. Taki podział nie świadczy o tym, że oczyszczalnie biologiczne nie są ekologiczne).
Oczyszczalnie ekologiczne można montować wyłącznie
z drenażem rozsączającym. Tym samym znacznie zwiększa się powierzchnia zajmowana przez oczyszczalnię na terenie działki. Żywotność drenażu połączonego z osadnikami jednokomorowymi to 10 lat, w przypadku połączenia z osadnikami wielokomorowymi wzrasta ona o kolejne 10 lat.
Oczyszczalnie biologiczne pozwalają na znaczne przedłużenie żywotności drenażu, dzięki temu unikniemy konieczności rozkopywania naszej działki po kilkunastu latach użytkowania oczyszczalni.
Oczyszczalnie biologiczne nie wymagają instalowania drenażu rozsączającego – jeśli posiadamy niewielką działkę, możemy oczyszczoną w instalacji wodę odprowadzić do pobliskiego cieku wodnego lub gromadzić i wykorzystywać do celów przemysłowych.
Oczyszczalnie biologiczne uważane są też za bardziej ekologiczne i cechujące się wyższą skutecznością oczyszczania – w tych najnowocześniejszych i wykorzystujących najbardziej zaawansowane technologie może dochodzić ona do 98%. Do oczyszczalni biologicznych najnowszej generacji można zaliczyć oczyszczalnie działające w oparciu o osad czynny (zawieszone w toni ścieków mikroorganizmy) i rotujące złoże biologiczne (w postaci polietylenowych kryształków). Tego typu oczyszczalnie działają właściwie bezobsługowo, konieczne jest jedynie okresowe (najczęściej raz w roku) zamówienie wozu asenizacyjnego w celu usunięcia gromadzących się w komorach oczyszczalni osadu.
